حفظ نباتات چیست؟
سازمان حفظ نباتات هر ساله لیست سموم مجاز و غیر مجاز را منتشر می کند.
حفظ نباتات در واقع فرمولاسیونی جهت حفاظت گیاهان در برابر اثرات مخرب علف های هرز، بیماری ها یا حشرات است. حفاظت از گیاهان با محصولات شیمیایی یا بیولوژیکی صورت می گیرد و گیاه از آسیب حیوانات و بیماری ها در امان می ماند. محصولات و سمومی که برای از بین بردن علف های هرز مورد استفاده قرار می گیرند نیز در گروه محصولات حفظ نباتات هستند. هر ماده ای (سم ، علف کش و غیره) که در حفظ نباتات به کار می رود در فرمولاسیون خود یک یا چند ماده فعال دارد که این مواد به حفاظت از گیاه در برابر عوامل مزاحم خارجی مانند حشرات، بیماری ها و غیره کمک می کند. در کنار ترکیبات فعال موجود در این مواد، یکسری ترکیبات ضد کف، رقیق کننده و مرطوب کننده نیز جهت افزایش جذب ترکیبات موثر در فرمولاسیون مواد مورد استفاده در حفظ نباتات وجود دارد.
این محصولات حفاظتی در کشاورزی به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرند. این محصولات ضمن حفاظت از گیاهان می توانند به سایر گیاهان و حیوانات که ضرری برای گیاه مورد نظر ندارند، آسیب برسانند. در زمان استفاده از محصولات حفاظتی مانند سموم، این ترکیبات به صورت اسپری یا گرد و غبار در فضای مزرعه پخش می شوند و سایر موجودات را تحت تاثیر قرار می دهند. حتی این ترکیبات وارد آب می شوند و آب های زیرزمینی را آلوده می کنند. بنابراین استفاده از محصولات حفاظتی می تواند مشکلات زیست محیطی به بار آورد. سازمان حفاظت از نباتات قبل از مجوز دادن به استفاده از این محصولات حفاظتی باید خطرات و مزایای استفاده از آن با دقت مورد ارزیابی قرار دهد و در صورت تایید و سازگاری آن با محیط زیست محصول حفاظتی می توانند وارد بازار شود. در حین ارزیابی این محصول باید فاقد اثرات احتمالی بر روی آب های سطحی و آب های زیرزمین، خاک، هوا و همچنین اکوسیستم و تنوع زیستی باشد. استفاده از یک محصول تنها زمانی قابل قبول است که مزایای آن از اثرات منفی احتمالی آن بیشتر باشد.
اهداف حفظ نباتات
از اهداف حفظ نباتات حفاظت از گیاهان در برابر موجودات مضر است.
- حفاظت از گیاهان در برابر موجودات مضر یا جلوگیری از گیاهان در برابر حمله موجودات مضر
- جلوگیری از فعالیت آفات و بیماری ها روی فرآیند هایی است که زندگی گیاهان را تحت تاثیر قرار می دهد.
- اطمینان از ذخیره سازی محصولات گیاهی
- از بین بردن گیاهان نامطلوب
- از بین بردن قسمت هایی از گیاهان و یا جلوگیری از رشد نامطلوب گیاهان
مسائل مرتبط با حفظ نباتات چیست؟
از مهمترین اهداف این رشته، تولید محصولاتی (سم؛ علف کش و غیره) ایمن است که عملکرد آن ها مورد ارزیابی قرار گرفته است و شرایط استفاده از آن مشخص می باشد که این امر یکی از دغدغه های کشاورزان، صنعتگران و هواداران محیط زیست است. استفاده از سموم و کود های مختلف جهت حفظ گیاهان سبب می شود تا خطرات مستقیم و غیر مستقیمی انسان ها اعم از مصرف کننده یا عموم مردم و همچنین اکوسیستم را تهدید کند. ارزیابی سموم دفع آفات قبل از عرضه در بازار و نظارت بر آن ها بعد از صدور مجوز، اهمیت زیادی روی سلامت عمومی و محیط زیست دارد.
چارچوب نظارتی حفظ نباتات
محصولات تحت حفاظت باید قبل از عرضه به بازار براساس ارزیابی علمی که معیار های آن در مقررات خاص اتحادیه اروپا تعیین شده است، مجوز بگیرند. مواد فعال موجود در این محصولات باید ابتدا از طریق روش های علمی مورد ارزیابی قرار بگیرد و مورد تایید واقع شود. سپس محصولات تجاری حاوی این مواد بر اساس منطقه جغرافیایی شامل چند کشور مورد ارزیابی قرار می گیرد سپس در صورت تایید، مجوز بازاریابی در سطح هر کشور صادر می شود.
سازمان حفظ نباتات در ایران
از مهمترین اهداف این سازمان در ایران مبارزه با ورود گیاهان بدون مجوز قانونی و طی کردن دوره قرنطینه می باشد. چون ورود گیاهان بدون قرنطینه می تواند سبب ورود انواع مختلف آفات و بیماری ها به داخل کشور شود که به تدریج این آفات و بیماری ها در کل کشور پخش می شوند و خسارات جبران ناپذیری را ایجاد می کنند.
از دیگر کار های این سازمان نظارت بر مقابله با آفات و بیماری های محصولات کشاورزی است. همچنین این سازمان بر کارخانه های تولید کننده کود و سم نظارت می کند و هر ساله لیست سموم مجاز و غیر مجاز را منتشر می کند.
تعیین و تشخیص مناطق آلوده به آفات و بیماری ها و بررسی نحوه پراکندگی آن ها نیز بر عهده این سازمان می باشد.
