سن های زیان آور پسته

آنچه در این مطلب می خوانید

عوامل مدیریتی آفات پسته

درخت پسته مورد حمله تعداد زیادی از آفات قرار می گیرد. خسارت آفات و عدم کنترل به موقع، مناسب و عدم اطلاع از نحوه صحیح کنترل آفات‌ گیاهی باعث شده است که آفات پسته همواره‌ خسارت‌ قابل‌ توجهی‌ به‌ محصول‌ ‌وارد کنند. در زیر با بیولوژی، مرفولوژی، نحوه خسارت و عوامل مدیریتی سن های زیان آور پسته آشنا می شوید.

سن ها و سنک های زیان آور پسته

در باغهای پسته کشور آفات متنوعی از گروهای مختلف جانوران و بویژه حشرات نظیر سوسک ها، پروانه ها، زنبور ها و آفات مکنده (نظیر پسیل ها، زنجره ها، شته ها، کنه های، شپشک ها، سن ها و سنک ها) به قسمتهای مختلف درخت پسته حمله می کنند. تعدادی از حشرات آفت بطور عمده از میوه و مغز پسته تغذیه می نمایند که به این گروه از آفات در اصطلاح میوه خوار یا مغز خوار می گویند. سن های‌ زیان‌آور پسته‌ از جمله آفاتی هستند که با تغذیه از میوه و مغز میوه پسته در مراحل مختلف رشدی آن ایجاد خسارت نموده و همچنین قادر به انتقال قارچهای بیماریزا نظیر عامل بیماری ماسوی پسته نیز می باشند. سن های زیان آور پسته که تاکنون‌ در مناطق‌ پسته‌ کاری‌ کشور شناسایی‌ شده اند، به طور عمده متعلق‌ به خانواده‌های ‌Pentatomidae (سن های‌ بدبو)،Lygeidae  (سن های‌ بذرخوار) و Miridae (سن های گیاهی) می باشند.

 سن سبز با لکه سفید در انتهای سپرچه Brachynema spp

یکی از سن های زیان آور پسته دارای دو گونه به نامهای . Brachynema signatum Jakو Brachynema germari Kol در مناطق پسته کاری ایران می باشد. حشرات کامل دارای بدنی نسبتا” کشیده به طول ۲/۱۱ تا ۲/۱۳ میلی متر و به رنگ سبز با لکه سفید به شکل یک قطره آب در ناحیه انتهای سپرچه می باشند . دو گونه مذکور در شرایط آب و هوائی استان کرمان دارای ۳ تا ۵ نسل در سال بوده و زمستان گذرانی آنها بصورت حشرات کامل در حال دیاپوز به رنگ قهوه ای تا قهوه ای کمرنگ در مناطق کوهستانی و زیر انواع بوته های وحشی نظیر درمنه، قیچ و غیره سپری می گردد.

این حشرات در اواسط فروردین از مکانهای زمستان گذران خود خارج شده و بر روی میزبان های تازه روئیده به ویژه بوته های اسپند شروع به تغذیه می نمایند. حشرات کامل ۱۰ الی ۱۲ روز بعدشروع به جفت گیری و سپس تخم ریزی می نمایند. تخم ها به رنگ سفید مات و بشکه ای شکل است. تخمگذاری بصورت دسته ای و بر روی اندامهای هوائی گیاهان میزبان و میوه و برگ درختان پسته صورت می گیرد. تفریخ تخم ها ۳ تا ۵ روز طول می کشد. پوره های سن اول در حدود ۲۴ ساعت به صورت تجمعی و در کنار پوسته های تخم ها باقی مانده و سپس متفرق شده و از شیره نباتی میزبان تغذیه می نمایند .

طول دوره پورگی در نسل اول حدوداً ۲۵ تا ۳۰ روز بوده و در نسل های بعدی به ۲۰ تا ۲۵ روز کاهش می یابد. در صورت نامساعد شدن شرایط طبیعی (حدوداً از اواخر خرداد) و خشک شدن و از بین رفتن میزبان های وحشی، سن ها به سمت با غ های پسته هجوم می آورند. این حشرات ابتدا بر روی علف های هرز اطراف و داخل باغهای پسته نظیر اسپند، اسپند سگ و زاروقو  مستقر شده و از این گیاهان تغذیه می نمایند. حشرات کامل سپس بر روی درختان پسته منتقل شده و از میوه های پسته تغذیه می نمایند.

این حشرات از اواخر شهریور ماه همزمان با رسیدن کامل میوه پسته و برداشت محصول ابتدا بر روی علفهای هرز میزبان در داخل و اطراف باغهای پسته منتقل شده و سپس بتدریج به سمت مناطق زمستان گذران مهاجرت می نمایند. حشرات زمستان گذران از اواخر آبان ماه بتدریج تغییر رنگ داده و به رنگ قهوه ای تا قهوه ای کم رنگ در آمده و بحالت دیاپوز کامل در زیر بوته های گیاهانی نظیر قیچ، درمنه و غیره بدون هیچگونه فعالیتی پنهان می شوند.

 

 

 سن یکدست سبز پسته Acrosternum spp

ازاین جنس دوگونه به نامهای  Acrosternum milliereiMuls. & Reyو Acrosternum heegeri Fleb در باغهای پسته فعالیت می نمایند. حشرات کامل دارای بدنی بیضی شکل، به طول ۹/۹ تا ۳/۱۱ میلی متر و به رنگ یکدست سبز می باشند . تخم ها به رنگ سفید شفاف و بشکه ای شکل است. تخمگذاری بصورت دسته ای و برروی اندامهای هوائی گیاهان میزبان و میوه و برگ درختان پسته انجام می گیرد. طول دوره رشد جنینی این جنس نیز ۳ تا ۵ روز به طول می انجامد. زمستان گذرانی بصورت حشرات کامل در حال دیاپوز به رنگ قرمز آجری یا مسی رنگ در زیر پوستک تنه درختانی نظیر گز، سنجد، پده و غیره در اطراف باغهای پسته سپری می گردد.

این حشرات در اواسط فروردین ماه از مکانهای زمستان گذران خارج شده و بر روی میزبان های تازه روئیده به ویژه بوته های اسفند و زاروقو در داخل و اطراف باغهای پسته تغذیه و سپس بر روی این میزبانها اقدام به تخم ریزی می نمایند. گونه های این جنس نیز دارای ۵ سن پورگی می باشند. طول دوره پورگی در نسل اول حدوداً ۲۵ تا ۳۰ روز و در نسلهای بعدی به ۲۰ تا ۲۵ روز کاهش می یابد. این حشرات دارای ۳ تا ۵ نسل در سال می باشند

این سن ها از ابتدای تشکیل میوه بر روی درختان پسته شروع به فعالیت می نمایند. سن های پنتاتومید سبز پسته دارای نورگرائی مثبت بوده و به سمت تله های نوری معمولی جلب می گردند، لذا باغداران پسته می توانند با قرار دادن یک فانوس در داخل یک طشت پر از آب از وجود این حشرات در باغ های خود مطلع شوند.

 

 سن قهوه ای پسته Apodiphos amygdale

یکی نمونه دیگر از سن های زیان آور پسته سن قهوه ای A. amygdaleاست که دارای پراکنش و دامنه میزبانی وسیعی بوده و بر روی گیاهان مختلف زراعی و درختان مثمر، غیر مثمر و جنگلی متنوعی فعالیت می نماید. حشرات کامل بطول ۸/۸ تا ۲/۱۳ میلیمتر و به رنگ قهوه ای می باشند. تخم ها بشکه ای شکل بوده و تخمگذاری بصورت دسته ای انجام می گیرد. این گونه دارای یک نسل در سال می باشد.

زمستانگذرانی آن بصورت حشره کامل در حال دیاپوز در پناهگاهای مختلف نظیردرز ها و شکاف های دیوار ساختمانها، بناها و یا در زیر پوستک درختان مختلف سپری می گردد. رنگ حشرات کامل در مرحله زمستانگذرانی کمی تیره تر می گردد. این گونه با جمعیت و اهمیت اقتصادی کمتر نسبت به سن های سبز در باغهای پسته فعالیت نموده و همچنین یکی از ناقلین بیماری ماسوی پسته نیز محسوب می گردد.

 

سایر سن های پنتاتومید پسته

 جنس Carpocoris spp

گونه های متعلق به جنسspp. Carpocoris دارای پراکنش و دامنه میزبانی وسیعی بوده و بر روی گیاهان مختلف زراعی و باغی فعالیت می نماید. گونه های Carpocoris fuscispinus, Carpocoris lunulatus; Carpocoris purpureipennis, و Carpocoris pudicus  با جمعیت و اهمیت اقتصادی کم در باغهای پسته فعالیت می نمایند. زمستانگذرانی این گونه ها بصورت حشره کامل در حال دیاپوز در زیر درختچه ها و بوته های وحشی مختلف نظیر درمنه، قیچ، گز و غیره در دشتها و مناطق کوهستانی اطراف باغهای پسته سپری می گردد

 

گونه Dolycoris baccarum (سن کوهی)

حشرات کامل بطول ۸/۸ تا ۲/۱۳ میلیمتر است . گونه  D. baccarum دارای پراکنش و دامنه میزبانی وسیعی بوده و بر روی گیاهان مختلف زراعی و باغی فعالیت می نماید. این گونه داری ۱ تا ۲ نسل در سال است. این گونه با جمعیت و اهمیت اقتصادی کمتر نسبت به سایر گونه های خانواده پنتاتومیده در باغهای پسته کشور فعالیت می نماید

 

خانواده  Lygeaidae(سن های بذر خوار)

سن های خانواده لیگئیده بطور عمده گیاه خوار هستند. از این خانواده گونه های زیر در باغ های پسته فعالیت می نمایند.

سن قرمز گونه  Scopoli Lygeaus panderus

سن قرمز یکی ازمهم ترین سن های زیان آور پسته می باشد. حشرات کامل به طول ۱۳ تا ۱۵ میلی متر، دارای بدن کشیده و به رنگ قرمز با نوارهای سیاه در بین نواحی قرمز می باشند این حشره دارای ۳ تا ۵ نسل در سال می باشد. زمستان گذرانی بصورت حشرات کامل در حال دیاپوز در پناهگاههای مختلف نظیر زیر پوستک تنه درختان گز، سنجد، پده و انگور و یا زیر بوته های قیچ، درمنه و غیره در دشت های اطراف باغهای پسته سپری می گردد. حشرات کامل در اوایل اردیبهشت از مکان های زمستان گذران خارج شده و به سمت باغهای پسته هجوم می آورند.

حشرات کامل در ابتدا از علفهای هرز نظیر علف خرس، انواع فرفیون و غیره تغذیه نموده و بر روی این علفهای هرز تخم گذاری می نمایند. سپس حشرات کامل به سمت درختان پسته هجوم می آورند. تغذیه حشرات کامل از میوه های تازه تشکیل شده و نابالغ سبب سیاه شدن میوه پسته شده و میوه های مورد تغذیه پس از مدتی بر روی درختان خشک شده و ریزش می کنند.

خسارت این آفت بدلیل هجوم دسته جمعی و با جمعیت زیاد در صورت عدم مبارزه به موقع می تواند بسیار شدید باشد. حشرات کامل تا مرحله سخت شدن پوست استخوانی قادر به تغذیه از میوه پسته می باشند. پس از سخت شدن پوست استخوانی میوه پسته سن قرمز قادر به تغذیه از میوه پسته نبوده و در این زمان به سمت درختان دارای میوه های آبدار و شیرین نظیر انواع آلو، انگور، توت و غیره مهاجرت می نماید. این حشره دارای نورگرائی منفی بوده و به سمت تله های نوری معمولی جلب نمی گردد.

سن قرمز گونه Lygaeus equestrisi Wagner

گونه L. equestrisi از این خانواده با اندازه کوچکتر نسبت به گونه L. panderus نیز باجمعیت نسبتاً کم در باغهای پسته مشاهده می شود. این گونه به طور عمده همراه با سن قرمز بوده و خسارت آن نیز مشابه سن قرمز می باشد.

 سن بالپوش کوتاه Phyrocoris apterous

گونه P. apterous شباهت ظاهری زیادی به سن های قرمز دارد و مهمترین تفاوت آن با گونه های متعلق به جنس Lygaeus فقدان  بخش غشائی در بالهای روئی می باشد . به همین دلیل باغداران پسته آن را با سن قرمز اشتباه گرفته و در مواقعی اقدام به سمپاشی برعلیه آن می نمایند. لازم بذکر است این گونه در باغهای پسته بر روی علفهای هرز داخل و اطراف باغها فعالیت نموده و تغذیه آن از میوه پسته تاکنون مشاهده نشده و از آفات پسته نمی باشد

 

سن های زیان آور پسته
دسته‌بندی نشده

سن های زیان آور پسته

عوامل مدیریتی آفات پسته درخت پسته مورد حمله تعداد زیادی از آفات قرار می گیرد. خسارت آفات و عدم کنترل

ادامه مطلب »

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ضبط پیام صوتی

زمان هر پیام صوتی 5 دقیقه است