پروانه چوبخوار پسته

آنچه در این مطلب می خوانید

پروانه چوبخوار پسته تا قبل از سال ۱۳۵۰ خسارت زیادی در باغهای پسته نداشته است، کاربرد بی رویه مواد شیمیایی (حشره کش ها) در باغ های پسته خصوصاً از اواخر زمستان تا اوایل بهار در طول سالهای ۱۳۵۰ تا ۱۳۶۰ باعث از بین رفتن دشمنان طبیعی این آفت شد که در حال حاضر این آفت بعنوان یکی از آفات درجه اول پسته کشور مطرح می باشد و در کلیه مناطق پسته کاری ایران گسترش دارد

شکل شناسی

عرض حشرات کامل نر و ماده پروانه چوبخوار پستهبا بالهای باز ۱۱ تا ۱۳ میلی متر است. رنگ بالهای جلو تیره متمایل به سیاه بوده و یک لکه زرد بزرگ در وسط و یک لکه کوچکتر در نوک بال دارند . لارو این حشره در موقع خروج از تخم خیلی ریز وسفید رنگ می باشد و این لاروها تا سن سوم فاقد پا هستند ولی سن چهارم رنگ بدن تغییر کرده و خاکستری مایل به سیاه می گردد و در این سن، سه جفت پای سینه ای و پنج جفت پای شکمی روی بدن ظاهر می شود.

طول بدن لارو در سن چهارم به ۱۳-۵/۱۰ میلی متر می رسد . پیله شفیرگی این حشره کشیده در حدود ۶/۵ میلی متر طول دارد. عرض پیله ها در طرفین سر شفیره زیاد و تدریجاً به طرف انتهای بدن کمتر می شود. ارتفاع پیله در بلندترین نقطه ۸/۱ میلی متر می باشد.

زیست شناسی

پروانه چوبخوار پسته زمستان را بصورت لارو سن آخر (سن چهارم) در داخل چوب شاخه ها بسر می برد. لاروهای سن آخربسته به شرایط آب و هوایی از اوایل اسفند تا اوایل فروردین از شاخه ها خارج شده و به شفیره تبدیل می شوند. پس از سپری شدن دوره شفیرگی حشرات کامل از اوایل فروردین تا اوایل اردیبهشت ظاهر می شوند که پیک خروج حشرات کامل دهه سوم فرورین اتفاق می افتد.

حشرات کامل نر و ماده با هم جفت گیری نموده و تخم های خود را بطور انفرادی در راس شاخه های جوان همان سال در محل اتصال دمبرگ به شاخه یا روی خوشه پسته می گذارند. پس از تفریخ تخم، لارو به داخل خوشه یا شاخه پسته نفوذ می کند. لارو سن آخر داخل شاخه ها تا سال بعد باقی می ماند. بدین ترتیب این آفت یک نسل در سال دارد.

خسارت

پس از تفریخ تخم، لارو به داخل خوشه یا شاخه پسته نفوذ می کند بنابر این آفت روی خوشه ها، میوه ها و همچنین شاخه ها خسارت وارد می نماید. در مورد خوشه ها، پس از اینکه تخم ها تفریخ گردیدند، لاروها وارد خوشه شده و به شکل حلقه در داخل آن یک دور می زنند و ارتباط میوه های بالا قسمت آلوده را از خوشه اصلی قطع و در نتیجه باعث خشکیدن میوه های راس خوشه می گردند که گاهی تعداد دانه های پسته خشکیده به ۵ تا ۷ عدد در خوشه می رسد و خسارت آفت بدین شکل نسبتاً زیاد است .

در مورد شاخه ها، پس از اینکه تخم ها تفریخ گردیدند، لاروها مستقیماً خود را به مرکز آوندهای چوبی رسانده و شروع به تغذیه و ایجاد کانال لاروی می نمایند. حضور این کانالها در داخل چوبهای جوان، مغز شاخه ها را فاسد کرده و باعث می شود رشد شاخه ها متوقف شده و کوتاه بمانند در نتیجه موجب اختلال در گل دهی درخت در سال بعد می شود .

 

مبارزه

دشمنان طبیعی

تعداد زیادی دشمن طبیعی روی این آفت گزارش شده است.یکی از مهمترین دشمان طبیعی پروانه چوبخوار پسته زنبور Chelonus kermakiae از راسته Hymenoptera و از خانواده Braconidae  که پارازیت داخلی این آفت می باشد.  این زنبور پارازیتوئید تقریبا  ۴۰ تا ۵۰ درصد پارازیتیسم این آفت را به خود اختصاص می دهد. گونه دیگری زنبور Dibrachys boarmiae  از راسته Hymenoptera  از خانوادهPteromalidae  که پارازیت خارجی این آفت است. زنبور پارازیتوئید D. boarmiae توسط مهرنژاد روی میزبان بید غلات بطور انبوه پرورش داده شد و سپس در شرایط باغ های پسته بطور آزمایشی رهاسازی گردید.

بعلاوه مورچه ها و عنکبوت ها نیز پیله های آفت را در باغهای پسته مورد حمله قرار می دهند.  این شکارگرها از درختان بالا رفته و سوراخ نامنظمی روی پیله ها ایجاد می نمایند.  فعالیت این شکارچی ها در باغ های پسته ای که سمپاشی انجام نمی گردد قابل توجه است.  با رعایت اصول حفاظت از دشمنان طبیعی آفات و عدم سمپاشی ها در اواخر زمستان و کاهش سمپاشی ها در اوایل بهار جمعیت دشمنان طبیعی بخصوص زنبور پارازیتوئید C kermakiae افزایش یافته موجب کاهش جمعیت آفت می گردد.

 

فرمون جنسی

فرمون جنسی پروانه چوبخوار پسته توسط حشرات ماده ترشح می شود و کاربرد تله های فرمونی طبیعی (با استفاده از پروانه های ماده باکره) باعث جلب و به دام انداختن تعدادی زیادی از حشرات نر آفت می شود.  امامی نشان داد که استفاده از تله هایی که به فاصله ۱۰ متر از یکدیگر نصب شده بودند باعث کاهش آلودگی حدود ۳/۳۰درصد شده است.  فرمون جنسی پروانه چوبخوار پسته با روش Attract and Kill  نیز آزمایش شده است که باعث کاهش جمعیت آفت شده است.

 

مبارزه شیمیایی

در حال حاضر برای کنترل این آفت از روش مبارزه شیمیایی استفاده می شود. صامت یک نوبت سمپاشی با حشره کش لاروین دی اف ۸۰ درصد به نسبت ۲-۵/۱ در هزار در زمان یک هفته بعد از اوج ظهور پروانه ها توصیه کرده است.  درز صورتی که جمعیت آفت خیلی بالا باشد سمپاشی بر علیه این آفت با مصرف حشره کش لاروین به نسبت ۲-۵/۱ در هزار در دو نوبت یکی همزمان با پیک ظهور پروانه ها و دیگری یک هفته بعد از اوج ظهور پروانه ها توصیه می شود.

حشره کش لاروین بدلیل طغیانی شده بعضی از آفات کمتر توصیه می شود.  استفاده از مخلوط حشره کش رانر ۵/ ۰در هزار + ۵ در هزار روغن ولک در زمان اوج ظهور پروانه ها تاثیر خوبی روری آفت دارد.

اوج ظهور پروانه های این آفت در رفسنجان در سال های۱۳۷۹ تا ۱۳۸۲ بین ۲۳ تا ۲۸ فروردین اتفاق افتاده است.  ضمن اینکه برای تعیین اوج ظهور پروانه ها این آفت در هرسال می توان از تله های فرومونی و محاسبه مجموع حرارت موثر استفاده نمود.  براساس مطالعات انجام شده ۶۵ درصد ظهور حشرات کامل همزمان با اوج ظهور حشرات کامل است.

بنابراین مجموع حرارت موثر برای ۶۵% ظهور حشرات کامل از لارو زمستانگذران بر اساس آستانه حداقل حرارتی ۱۱ درجه سانتی گراد  از اول بهمن ماه محاسبه و زمانی که به ۸/۲۱۳ درجه روز رسید اوج ظهور پروانه ها این آفت می باشد.

همچنین می توان مجموع حرارت موثر برای ۶۵ درصد ظهور حشرات کامل بر اساس آستانه حداقل حرارتی ۱۲ درجه سانتی گراد از ۵ درصد تشکیل پیله شفیرگی، ۵۰ درصد تشکیل پیله شفیرگی و از ۵ درصد ظهور حشرات کامل به ترتیب ۳/۱۴۵، ۹/۱۲۶ و ۶/۷۱ درجه روز محاسبه نمود و براین اساس نسبت به مبارزه شیمیایی اقدام نمود.

پروانه چوبخوار پسته
دسته‌بندی نشده

سن های زیان آور پسته

عوامل مدیریتی آفات پسته درخت پسته مورد حمله تعداد زیادی از آفات قرار می گیرد. خسارت آفات و عدم کنترل

ادامه مطلب »

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

ضبط پیام صوتی

زمان هر پیام صوتی 5 دقیقه است